Bill Gates>Εάν γλιτώσουμε από τον κορωνοϊό μας περιμένουν τα αέρια θερμοκηπίου
-Nαι, είμαι πλούσιος και νιώθω ενοχές, αλλά έχω να προτείνω λύσεις για την κλιματική αλλαγή
Aν και αναγνωρίζει ότι “δεν δικαιούται δια να ομιλεί” o Bill Gates αναλαμβάνει το μερίδιο της ευθύνης που του αναλογεί και, λίγες μέρες πριν την κυκλοφορία του βιβλίου του «How To Avoid A Climate Disaster: The Solutions We Have And The Breakthroughs We Need» (Πώς θα αποφύγουμε την καταστροφή του κλίματος: Οι λύσεις που έχουμε και τα επιτεύγματα που χρειαζόμαστε), δημοσιεύει αποσπάσματα, όπου εξηγεί γιατί πρέπει να μειώσουμε τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα στο μηδέν. Ας δούμε τι έχει να μας πει.
Ο ιδρυτής της Microsoft, ως γνήσιος τεχνοκράτης, μιλάει στη γλώσσα των αριθμών και μας προτρέπει να συγκρατήσουμε δυο νούμερα: το ένα είναι 51 δις και το άλλο είναι το μηδέν (0). Και τα δύο έχουν να κάνουν με την κλιματική αλλαγή.
Πενήντα ένα δισεκατομμύρια είναι η ποσότητα σε τόνους αερίων θερμοκηπίου που προστίθεται συνήθως σε παγκόσμια κλίμακα κάθε χρόνο στην ατμόσφαιρα. Το μηδέν είναι αυτό που πρέπει να αποτελέσει το στόχο μας.
Για να σταματήσει η υπερθέρμανση και να αποφευχθούν οι χειρότερες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, οι άνθρωποι πρέπει να σταματήσουν να προσθέτουν αέρια θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα. Το κλίμα είναι σαν μια μπανιέρα που σιγά-σιγά γεμίζει με νερό. Ακόμα κι αν επιβραδύνουμε τη ροή του νερού σε μια σταγόνα, η μπανιέρα κάποτε θα ξεχειλίσει. Ο καθορισμός ενός στόχου για τη μείωση των εκπομπών μας θα το εμποδίσει αυτό. Ο μόνος λογικός στόχος είναι το μηδέν.
Ακούγεται δύσκολο, γιατί θα είναι. Ας πάρουμε, για παράδειγμα, τη χρονιά που πέρασε: η οικονομική δραστηριότητα έχει επιβραδυνθεί τόσο πολύ, εξαιτίας του Covid-19, που ο κόσμος θα έχει εκπέμψει λιγότερα αέρια θερμοκηπίου. Αλλά η μείωση θα είναι πιθανώς περίπου 5%. Σε πραγματικούς όρους, αυτό σημαίνει ότι θα απελευθερώσουμε ένα ισοδύναμο 48-49 δισεκατομμυρίων τόνων άνθρακα, αντί των 51 δισεκατομμυρίων.
Ας σκεφτούμε τι χρειάστηκε για να επιτευχθεί αυτή η μείωση της τάξεως του 5%. Περισσότεροι από 2 εκατομμύρια άνθρωποι πέθαναν και δεκάδες εκατομμύρια τέθηκαν εκτός εργασίας. Για να το θέσω ήπια, γράφει στο βιβλίο του ο Gates, αυτή δεν ήταν μια κατάσταση που θα ήθελε κανείς να συνεχιστεί ή να επαναληφθεί. Και, εν τούτοις, οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου στον κόσμο μειώθηκαν πιθανώς μόλις 5% ίσως και λιγότερο.
Αυτή η μικρή εξασθένηση των εκπομπών είναι η απόδειξη ότι δεν μπορούμε να φτάσουμε στο μηδέν απλώς, ή ακόμη και κυρίως, πετώντας (με αεροπλάνα) και οδηγώντας λιγότερο. Ακριβώς όπως χρειαστήκαμε νέα τεστ, θεραπείες και εμβόλια για το νέο κορωνοϊό, έτσι χρειαζόμαστε νέα εργαλεία για να παλέψουμε την κλιματική αλλαγή: τρόπους μηδενικής εκπομπής διοξειδίου του άνθρακα για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, για την κατασκευή πραγμάτων, για την καλλιέργεια τροφίμων, για να διατηρούμε τα κτίριά μας δροσερά ή ζεστά και για τη μετακίνηση ανθρώπων και αγαθών σε όλο τον κόσμο.
Γνωρίζω ότι είμαι ελλιπής αγγελιοφόρος για την κλιματική αλλαγή. Ο κόσμος δεν έχει ακριβώς έλλειψη από πλούσιους άντρες με μεγάλες ιδέες για το τι πρέπει να κάνουν οι άλλοι, ή με την άποψη ότι η τεχνολογία μπορεί να διορθώσει οποιοδήποτε πρόβλημα.
Έχω στην ιδιοκτησία μου μεγάλα σπίτια και πετάω με ιδιωτικά αεροπλάνα -στην πραγματικότητα, πήγα με ένα από αυτά τα αεροπλάνα στο Παρίσι για να παραστώ στο συνέδριο για το κλίμα, οπότε ποιος είμαι εγώ που θα απευθύνω ομιλία στον οποιονδήποτε για το περιβάλλον;
Ομολογώ την ενοχή μου και για τις τρεις κατηγορίες. Δεν μπορώ να αρνηθώ ότι είμαι ένας πλούσιος με άποψη. Πιστεύω, ωστόσο, ότι είναι μια ενημερωμένη άποψη και προσπαθώ πάντα να μαθαίνω περισσότερα.
Είμαι επίσης λάτρης της τεχνολογίας. Όσον αφορά στην κλιματική αλλαγή, ξέρω ότι η καινοτομία δεν είναι το μόνο πράγμα που χρειαζόμαστε. Αλλά δεν μπορούμε να κρατήσουμε τη Γη ζωντανή χωρίς αυτήν. Οι τεχνολογικές επιδιορθώσεις δεν επαρκούν, αλλά είναι απαραίτητες.
Είναι αλήθεια ότι το δικό μου αποτύπωμα άνθρακα είναι παράλογα υψηλό. Για ένα μεγάλο διάστημα αισθανόμουν ένοχος για αυτό. Δουλεύοντας πάνω σε αυτό το βιβλίο, έγινα ακόμη πιο συνειδητοποιημένος για την ευθύνη που φέρω να μειώσω τις δικές μου εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. Η συρρίκνωση του αποτυπώματος του άνθρακά μου είναι το λιγότερο που μπορεί να αναμένεται από κάποιον στη θέση μου.
Το 2020, άρχισα να αγοράζω βιώσιμα καύσιμα αεριωθούμενων αεροσκαφών και θα αντισταθμίσω πλήρως τις αεροπορικές εκπομπές της οικογένειάς μου το 2021. Για τις μη αεροπορικές εκπομπές, αγοράζω αντισταθμίσεις μέσω μιας εταιρείας που απομακρύνει το διοξείδιο του άνθρακα από τον αέρα και από έναν μη κερδοσκοπικό οργανισμό που εγκαθιστά αναβαθμίσεις καθαρής ενέργειας σε προσιτές μονάδες στέγασης στο Σικάγο.
Επενδύω επίσης σε τεχνολογίες μηδενικού άνθρακα. Κάποια πράγματα, όπως η ηλεκτρική ενέργεια και τα αυτοκίνητα, προσελκύουν μεγάλη προσοχή, αλλά είναι μόνο η αρχή. Τα επιβατικά αυτοκίνητα αντιπροσωπεύουν λιγότερο από το ήμισυ όλων των εκπομπών από τις μεταφορές, οι οποίες με τη σειρά τους είναι το 16% όλων των εκπομπών παγκοσμίως. Εν τω μεταξύ, η παραγωγή χάλυβα και τσιμέντου αντιπροσωπεύει περίπου το 10% όλων των εκπομπών.
Κάθε χρόνο, μόνο η Αμερική παράγει περισσότερους από 96 εκατομμύρια τόνους τσιμέντου, ένα από τα κύρια συστατικά του σκυροδέματος και δεν είμαστε καν οι μεγαλύτεροι καταναλωτές του υλικού –είναι η Κίνα, η οποία εγκατέστησε περισσότερο σκυρόδεμα τα πρώτα 16 χρόνια του 21ου αιώνα από ό,τι οι Ηνωμένες Πολιτείες σε ολόκληρο τον 20ο αιώνα.
Για να φτιάξεις τσιμέντο, χρειάζεσαι ασβέστη. Για να πάρεις ασβέστη, ξεκινάς με ασβεστόλιθο και τον καις σε καμίνι μέχρι να καταλήξεις με το προϊόν που θέλεις -ασβέστη για το τσιμέντο σου- συν κάτι που δεν θέλεις: διοξείδιο του άνθρακα. Κανείς δεν μπορεί να παρασκευάσει τσιμέντο χωρίς να περάσει από αυτήν τη διαδικασία, καθώς δεν ξέρει άλλον τρόπο. Είναι μια σχέση ένα προς ένα. Φτιάχνεις έναν τόνο τσιμέντου και θα πάρεις έναν τόνο διοξειδίου του άνθρακα.
Από τώρα και έως το 2050, η ετήσια παραγωγή τσιμέντου στον κόσμο προβλέπεται να αυξηθεί λίγο, καθώς η οικοδομική έκρηξη επιβραδύνεται στην Κίνα και ανεβαίνει σε μικρότερες αναπτυσσόμενες χώρες, πριν παγιωθεί κοντά στους 4 δισεκατομμύρια τόνους ετησίως, περίπου εκεί που είναι σήμερα. Το τσιμέντο είναι μια δύσκολη υπόθεση, αλλά κάνα δυο εταιρείες έχουν καλές ιδέες.